آنچه والدین کودک باید به آن توجه نمایند:
مکان زندگی کودک باید آرام و ساکت و بدون سر و صداهای زیاد وشلوغی وترافیک باشد.
صداهای بلند غیر قابل پیش بینی حتی الامکان باید از محیط کودک حذف گردد.
فضا نباید آنقدر بزرگ و خالی باشد که صدا در آن پژواک داشته باشد.
از بردن کودک به فضاهای شلوغ، بازار،سینما و... خودداری شود.
اگر قرار است صدایی در محیط ایجاد شود قبلا به کودک اطلاع داده شود
بر سر کودک فریاد نکشید.
او را وادار به سرعت زیاد، دویدن و یا چرخش های ناگهانی نکنید
آنچه درمانگر باید انجام دهد:
در ابتدا فضایی آرام وبدون سر و صدا را برای کودک ایجاد کرده تا او با آرامش و اعتماد به محیط، وارد اتاق شود و فعالیتش را آغاز نماید.
از آنجا که کودکان اتیستیک با انجام برخی رفتارها و به ویژه تولید صداها سعی می کنند تا نسبت به صداهای بیرونی کر شوند در ابتدا درمانگر سعی نماید تا این رفتار ها را حداقل به طور نسبی در کودک کاهش دهد.
پس از اینکه درمانگر توانست رابطه ی توام با اعتماد و آرامش را با کودک ایجاد کند.تحریک شنیداری را با زمزمه شروع می کند. درمانگر به تدریج زمزمه ها را تبدیل به ه جاها و آواهای معنادار و خواندن لالایی های ساده تبدیل می کند
به تدریج درمانگر باید کودک را نسبت به منبع ایجاد صدا آگاه نماید.برای جلب توجه کودک به منبع صدا نیز تمیز صداهای مختلف می توان موسیقی مورد علاقه ی را 2 دقیقه پخش کرد بعد 10 ثانیه متوقف نموده دوباره 5 دقیقه پخش کرد و 10 ثانیه متوقف نمود. به تدریج درمانگر باید منبع صدا را از خود به سمت سایر محرکها،صدا را از سمت ساده بودن به سمت مرکب بودن، از . آهستگی به سمت بلندی،از ملودیک بودن به سمت ریتمیک بودن و از زیر بودن به سمت بم بودن سوق دهد. پس از تعدیل حسی کودک در مقابل محرک های شنیداری مختلف محیطی باید از ساده به دشوار به آموزش تمیز حس شنیداری در کودک پرداخت.
مشکلات ارتباطی در کودکان اتیسم
وجود نقص و مشکل در ارتباطات بیانی کودک اتیستیک یکی از معیار های اصلی تشخیص این کودکان می باشد. این کودکان زمانی که از خزانه ی لغات زیادی برخوردارباشند در بیان جملات معنادار دچار مشکل هستند. یکی از تظاهرات زبانی غان و غون است که در کودک نرمال در سنین 5 الی 6 ماهگی آغاز می گردد اما کودکان اتیستیک حتی در یک سالگی فاقد غان وغون هستند البته در چند ماه اول زندگی ممکن است صدا هایی شبیه غان وغون از خود بروز دهند اما به زودی این توانایی در آنها متوقف می شود. کودکان نرمال در یک سالگی هنگامی که مورد خطاب قرار می گیرند بر می گردند و پاسخ می دهند ویا چیزی را می خواهند با اشاره آن را نشان می دهند اما کودکان اتیستیک دراین زمینه نیزدچار مشکل هستند. یکی دیگر از مشکلات ارتباطی این کودکان نداشتن تقلید است اما در سطوح بالاتر این کودکان دارای پژواگ گویی می باشند که نوعی تقلید می باشد که شامل تکرار گفته ی دیگران می باشد که ممکن است این تکرار همان لحظه صورت پذیرد یا با تاخیر. برخی از گفتاردرمان ها بر این باورند که این پژواک گویی برای درک گفته ی دیگران صورت می پذیرد و به جای حذف آن می توان در بهبود گفتار کودک از آن بهره برد. در پژواک گویی اغلب با وارونگی ضمیر روبرو هستیم یعنی به جای ضمیر اول شخص مفرد از ضمیر سوم شخص مفرد استفاده می شود ، برای مثال هنگام درخواست آب ، به جای عبارت آب می خواهم می گوید آب می خواهد.50 درصد این کودکان هرگز به تکلم مفید دست نمی یابند. گفت و شنود برای این کودکان سخت و دشوار است، زیرا در فهم ژست های بدنی، تن صدا وایما مشکل دارند. ;
اتیسم چیست ؟ (1)
اتیسم نوعی اختلال رشدی است که با رفتارهای ارتباطی و کلامی غیرطبیعی مشخص می شود . علائم این اختلال در سه سال اول زندگی بروز می کند . علت اصلی اختلال ناشناخته است و در پسران شایعتر از دختران است .
وضعیت اقتصادی ، اجتماعی ، سبک زندگی و تحصیلات والدین نقشی در بروز اتیسم ندارد . این اختلال بر رشد طبیعی مغز در حیطه تعاملات اجتماعی و مهارتهای ارتباطی تأثیر می گذارد . کودکان و بزرگسالان مبتلا به اتیسم در ارتباط کلامی و غیرکلامی ، تعاملات اجتماعی و فعالیتهای مربوط به بازی مشکل دارند . این اختلال ارتباط با دیگران و دنیای خارج را برای آنان دشوار می سازد . در بعضی موارد رفتارهای خودآزارانه و پرخاشگری وجود دارد . در این افراد حرکات تکراری ( دست زدن ، پریدن ) و یا مقاومت در مقابل تغییر دیده می شود و ممکن است در حواس بینائی ، شنوائی ، لامسه ، بویایی و چشایی نیز حساسیتهای غیرمعمول نشان دهند . هسته مرکزی مشکل در اتیسم ، اختلال در ارتباط است .
برخی از علائم و نشانه ها که می تواند هشداری برای والدین ویا متخصصین باشد عبارتند از:
ü فقدان غان و غون کردن تا 1 سالگی
ü فقدان گفتن یک کلمه تا 16 ماهگی
ü فقدان جمله ی 2 کلمه ای تا 2 سالگی
ü پاسخ ندادن به نام زمانی که مورد خطاب قرار می گیرد
ü ضعف در مهارتهای اجتماعی
ü تماس چشمی ضعیف
ü ضعف و نارسایی در کاربرد درست اسباب بازی ها
ü رابطه ی یکنواخت و بدون تنوع با ابزار، اشیا و اسباب بازیها
ü فقدان خنده، لبخند ویا نارسایی در ابراز عواطف و هیجانات مثبت
ü لذت نبردن از در آغوش گرفتن
ü فقدان تعامل با کودکان دیگر در بازی
ü ناتوانی در ارائه یک ژست و حالت بدنی هنگام خوشحالی، ناراحتی و یا اشاره کردن به چیزی
ü داشتن خواهر یا برادری در طیف اختلال اتیستیک
در واقع دلایل بروز لکنت زبان در کودکان، تا کنون بطور دقیقی روشن نشده‌است. اما آنچه تا حدودی مشخص است، آن است که لکنت نمی‌تواند علت واحدی داشته باشد. بلکه همواره معلول علت بدنی، عاطفی، اجتماعی و یا ترکیب این عوامل است. بسیاری از افرادی که لکنت زبان دارند دچار بعضی از ناراحتیهای عصبی و ناسازگاری‌های اجتماعی هستند. اما تشخیص اینکه آیا اینگونه ناراحتیهای روانی علت لکنت زبان است و یا لکنت خود حاصل حالات و فشارهای ناشی از اختلالات روانی است، بسیار مشکل است. در بعضی از مواقع لکنت ربان ممکن است حاصل نارساییها و اختلالات دستگاه عصبی باشد و یا در مواردی نیز لکنت زبان از زمان کودکی در اثر بعضی ناهنجاریهای خفیف فیزیولوژیکی پدید می‌آید.
روشهای اصلاح و درمان لکنت زبان امروزه از روشهای مختلفی برای اصلاح، درمان و بازپروری اختلالات گویایی و لکنت زبان استفاده می‌نمایند. از جمله این روشها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
روشهای زبانی یا تلفظی برای انجام این عمل بهترین هماهنگی‌ها بین حنجره، گونه‌ها، زبان و لب‌ها لازم است؛ اما همین که در این هماهنگی خللی ایجاد شود، زبان به لکنت می‌افتد. پیش از سن ۴ یا ۵ سالگی به‌ندرت معلوم می‌شود که کودک لکنت زبان دارد. کندی زبان بر اثر اختلال‌های بدنی یا برآشفتگی‌های عاطفی، در انسان رشد می‌یابد. گویا بتوان در پاره‌ای موارد، کند زبانی را از راه آموزش برطرف کرد؛ یعنی به شخص مبتلا آموخت که چگونه آهسته آهسته چیزی را بخواند؛ آهسته آهسته و با توجه خاص به حرف زدن خود، سخن بگوید و هر هجایی را با کمال دقت ادا کند.
همچنین به وی می‌آموزند چگونه به هنگام بند آمدن زبانش، تنفس خود را تنظیم کند. بر اثر مطالعه درباره صوتها یا ترکیب صوتهایی که چنین مشکلی را فراهم می‌آورند، به پاره‌ای از تمرینهای مرحله به مرحله‌ای، برای خواندن دست یافته‌ایم که با انجام آن می‌توان تا حدود زیادی بر مشکل «کند زبانی» چیره شد. به هر حال، درمان لکنت زبان باید به‌وسیله متخصص گفتار درمانی انجام گیرد. این نکته نیز بسیار قابل توجه‌است که نباید مبنای عاطفی را در کند زبانی نادیده گرفت.
روش دو جانبه یا مکمل در این روش به بازپروری و پرورش جنبه‌های دوگانه فکری و زبانی اهمیت فراوان داده می‌شود. این روش بیشتر در مورد کودکان ۳ تا ۷ ساله استفاده می‌شود و معمولاً نتایج ثمر بخشی دارد. هدف این روش در واقع پرورش دوگانه‌ای از قدرت و صحت تفکر، قدرت و صحت بیان است. به عنوان مثال برای نیل به این منظور به کودک می‌آموزند که افکار خود را اصلاح و روشن دریابد، فقط افکار واضح و روشن خود را به زبان جاری نماید و کلمات و جملات را دقیق و رسا بازگو نماید.
روشهای روان درمانی این روشها بویژه در مورد افرادی که دچار کشمکش‌های عاطفی و اختلالات روانی عصبی هستند بکار می‌رود. روش روان درمانی برای کودکان سنین پایین ثمر بخش نیست.
روش دارو درمانی برخی اعتقاد دارند که یکی از عوامل لکنت تنش‌ها و اضطراب و هیجانات عاطفی است. لذا داروهای آرام بخش می‌توانند تا حدودی کودک را از اضطراب و هیجانات عاطفی به دور داشته و در نتیجه لکنت زبان او را تقلیل دهند.
رفتار درمانی یکی دیگر از روشهای متداول و نسبتاً جدید در اصلاح و بازپروری لکنت زبان روش تغییرات و اصلاحات رفتاری است. نظریه مدافعان این روش در این است که یکی از علل لکنت زبان کودک رفتارهای سازش نایافته و یا ناهنجار اوست. لذا در این روش سعی بر اصلاح رفتارها و بالطبع تقلیل لکنت زبان کودک است.
روش خود درمان گری این روش که در واقع می‌تواند نوعی روش رفتار درمانی نیز تلقی شود، بر این اساس استوار است که فرد لکنتی با انگیزه قوی و ایجاد تغییرات لازم در زمینه بازخوردها و نگرشهایش نسبت به لکنت خود به برنامه‌ای منظم، مشخص و بطور جدی و مصمم تلاش کند که اختلال گویایی خود را اصلاح کند