آشنایی با رشته ی گفتاردرمانی

 گفتاردرمانی چیست ؟
گفتاردرمانی یکی از رشته های پیراپزشکی است که به بررسی، ارزیابی ،تشخیص ودرمان اختلالات گفتاروزبان می پردازد.

 زبان یعنی وسیله برقراری ارتباط .بااین تعریف ساده هرگونه افکار، عقاید واحساسات که به شکل نمادین عرضه شود ، مانند گفتار ، نوشتار، ایماء واشاره، علائم راهنمایی ورانندگی، نقاشی و... جزئی از زبان هستند .

گفتار شکلی از زبان است که برای انتقال افکار واحساسات از صداها وکلمات با نظم وقاعده مشخص استفاده می شود .

مراحل رشد گفتار وزبان

1- گریه اولین صدایی است که نوزاد تولید می کند وابتدایی ترین فرایند آواسازی است و یک عمل رفلکسی وغیر ارادی است ودارای ارزش تشخیصی است . گریه ناله مانند نشانه نارس بودن ، گریه خرخر مانند نشانه انسدادحنجره ، گریه خشن وگرفته نشانه عقب  ماندگی ذهنی ، گریه سفالیک ( زبر گرفته وبلند ) نشانه ازدیاد فشار داخل جمجمه می باشد .

2- (مرحله قان وقون یا بازی باصدا bablling& lalling ) درگریه فقط تارهای صوتی ومکانیسم تنفسی درگیر است ولی درقانوقون علاوه برموارد فوق لبها وزبان نیز بکار گرفته می شوند

این مرحله نیز دارای ارزش تشخیصی می باشد .اگر نوزادی در عضلات حلق وتارهای صوتی اختلال داشته باشد به این مرحله رانخواهد داشت.

3- (مرحله تقلید Echo Speech ) بعد از 2ماهگی کودک شروع به تقلید صداهایی می کند که می شنود واغلب بدون هدف وبی معنی است کودک نه فقط به خاطر لذت از حرکات لبها وزبان بلکه بدلیل اینکه از شنیدن صدای خویش لذت می برد صدا یا هجایی را تولید وچندین بار تکرار می کند.

ارزش تشخیصی این مرحله در کودکان ناشنوا دارای اهمیت زیادی است . از آنجایی که کودک ناشنوا فاقد محرک برگشتی می باشند ( فید بک شنیداری ) کمتر قان وقون می کند وسرانجام کاملا" متوقف می شود.

4- مرحله بیان کلمات معنی دار . در حدود 12 ماهگی اولین کلمات قابل فهم وبا معنی از زبان کودک شنیده می شود که معمولا" نام اشیاء واشخاص است . البته تعداد کلماتیکه کودک درک می کند خیلی بیشتر از کلماتی است که بیان می کند .

5-  (مرحله جمله سازی  Word combination) از حدود 2 سالگی شروع می شود وکودک با ترکیب کلمات جمله می سازد وبا افزایش سن جملات کودک متنوع تر وطولانی تر می شود

6-(مرحله گفتار محاوره vocabular) دامنه لغات در 4 سالگی به حدی می رسد که کودک قادر است یک داستان کوتاه را بیان کند .

7- READINمرحله خواندن ( READING  ) در حدود 6سالگی مرحله خواندن وسپس مرحله نوشتن ومحاسبه کردن شروع می شود .

عوامل موثر بررشد طبیعی گفتار وزبان

1-    جنسیت : سن شروع وسرعت تکامل گفتار در دختران زود تر از پسران است وگفتار شان نیز

مفهوم تر است .اما پسرا در مراحل بعدی آن راجبران می کنند .

2-   هوش : رشد گفتار وزبان در ارتباط مستقیم با توانمدیهای ذهنی فرد است .

3-   رشد فیزیکی : تاخیر در نشستن ، راه رفتن ، مشکلات بینایی وشنوایی سبب می شود تا فرد شناخت کمتری واطلاعات ناقص تری از محیط بدست آورد.

4-  وضعیت اجتماعی ، اقتصادی خانواده : مشکلات خانوادگی در این زمینه باعث می شود که والدین فرصت وامکانات کمتری برای توجه به گفتار وزبان کودک داشته باشند .شاغل بودن مادر نیز تاحدودی تاثیر منفی میگذارد.

5-   جو عاطفی خانواده : مراقبت بیش از حد والدین به همان اندازه مضر است که بی توجهی وترد کودک .

6-   تحریک کلامی : به همان اندازه اهمیت دارد که مسائل بهداشتی ، تغذیه ومحبت مورد تاکید است .

7-  دو زبانگی : این مشکل زمانی بیشتر نمود پیدامی کند که کودک وارد مدرسه یا محیطی می شود که زبانی غیر از زبان مادری استفاده می شود . وکودک مجبور است کلماتی را یاد بگیرد که تا بحال نشنیده ومعانی آن را نمی داند.

8-  دوقلوویا چند قلویی : کودکان دوقلو بدلیل نزدیک بودن به هم وداشتن یک وسیله ارتباطی مخصوص بین خود اغلب از همدیگر تقلید نموده واین در رشد گفتار وزبان آنها تاثیر منفی می گذارد .